Nieuwsbrief april 2023
 
Image item
 
Beste First name / transitieversneller,
 
Voor het team van de Transitiecoalitie Voedsel (TcV) is het essentieel om de laatste inzichten uit de systeem- en transitiewereld te kennen. Transitiekunde is immers de filosofie van waaruit wij werken. Daarom laten wij ons regelmatig bijscholen. Zo ook op 7 maart. Lucas Simons van NewForesight, André Nijhof en Richard Janssen van Nyenrode Business University deelden toen hun laatste inzichten over markttransformatie met ons.
 
In essentie gaat het bij transities om denken in fases, rollen, interventies en sleutelprocessen. Als we die goed organiseren en coördineren, gecombineerd met sterk leiderschap, dan kan de transitie richting een duurzame markt worden versneld. In de huidige fase van de landbouwtransitie zijn dit leiderschap en coördinatiemechanisme zwak ontwikkeld. Hoewel het Landbouwakkoord hiertoe een poging is kan worden betwijfeld of dat op de juiste manier gebeurt. Zie ook de grote verdeeldheid binnen het kabinet.
 
Gevoed door de wetenschappers hebben wij een inspirerende discussie gehad over wat deze inzichten betekenen voor ons als TcV en met welke interventies wij de transitie aanjagen. In deze nieuwsbrief hebben we de acties van de afgelopen twee maanden voor je op een rijtje gezet. 
 
We wensen je veel leesplezier en alvast mooie paasdagen!
 
Hartelijke groeten, kernteam Transitiecoalitie Voedsel
 

 
0% btw tarief op groenten en fruit: zeker nodig als onderdeel van een breed pakket aan maatregelen
 
De maatregel btw-verlaging, ook opgenomen in het regeerakkoord, is er één waar TcV al jaren voor pleit als onderdeel van een pakket aan maatregelen van een breder gezondheid bevorderend beleid. De conclusie van het langverwachte onderzoek naar de (on)mogelijkheden van het invoeren van 0% btw op groenten en fruit dat vorige week verscheen, kwam dan ook als een verrassing. Onderzoeksbureau SEO heeft de juridische speelruimte en de economische effecten bekeken. Fiscaal-juridisch probleem is dat groenten en fruit allerlei bewerkingen ondergaan, waardoor het niet zo makkelijk is als het lijkt om een btw-verlaging ook echt handhaafbaar op de juiste producten door te zetten. Veel varianten stuiten op praktische en juridische bezwaren, en daarmee vinden de onderzoekers ze per definitie niet effectief. Maar waar een wil is zijn er nog wel degelijk wegen. 
 
Lees hier de aanbevelingen van kwartiermakers Natascha Kooiman en Jan Paul van Soest. 
Visionairs aan het woord over de toekomst van landbouw en voedsel in Nederland
 
 
Het zijn roerige tijden voor Nederland en haar boeren. Een plan om ons land naar een toekomstbestendig voedsel- en landbouwsysteem te gidsen lijkt nog lang niet in zicht. Een belangrijke reden daarvoor is dat veel Woordvoerders van de Toekomst ontbreken aan de onderhandelingstafels en in het debat.
 
In de gelijknamige verhalenserie die wij samen met MaatschapWij en Jeen Akkerman maken zetten we visionairs in de spotlight die vooruitkijken, een lange termijn visie hebben en boeren kunnen inspireren bij het maken van toekomstbestendige keuzes. Het zijn boeren, wetenschappers en creatievelingen van jong tot oud die laten zien dat anders doen en denken wél de oplossing kan zijn. 
 
Lees hier het eerste interview met Bregje Hamelynck en Geert van der Veer:
 
“Goed voor de boer, bodem én burger: waarom lokaal voedsel de toekomst heeft”.
 

 
Hoe verder na massale weerstand tegen landbouwhervorming:
5 aanbevelingen om uit de crisis te komen

15 maart j.l. ging Nederland naar de stembus om invloed uit te oefenen op de provinciale plannen. De uitslag zal niemand ontgaan zijn en kan worden uitgelegd als massale weerstand tegen de landbouwhervorming. Veel mensen, boeren en burgers, zitten niet te wachten op ingrijpende veranderingen in de manier waarop we nu ons voedsel produceren. Of ze zijn het niet eens met de manier waarop het kabinet dit nu aanpakt. Dat hervormingen nodig zijn is onmiskenbaar als je alle alarmsignalen vanuit klimaat, natuur en de volksgezondheid serieus neemt.
 
Er zijn vijf stappen waarmee het kabinet dit signaal kan oppakken om toch vaart te maken. De hoofdlijn hierin is maximale steun aan de vernieuwing van onderop die bij veel betrokken burgers en boeren al gaande is. Voorts het belonen van goed gedrag. En daarnaast: ga als overheid naast de boer staan in plaats van tegenover hem. Dan zul je zien dat verandering wel degelijk mogelijk is.
 
Lees hier de volledige reactie van kwartiermaker duurzame landbouw Willem Lageweg. 
Bouwstenen voor provinciale politici ten behoeve van een toekomstbestendige landbouw
 
Op 22 februari 2023 organiseerde TcV een bijeenkomst met leden en relaties en een ruime vertegenwoordiging van provinciale politieke partijen over de transitie in de landbouw. De bijeenkomst is gestart met interviews met boeren met ervaringen met gebiedsprocessen en boeren die hebben nagedacht over hoe boeren het beste begeleid kunnen worden. Vervolgens is uitgebreid met elkaar gediscussieerd over het thema “Boer en provincie samen aan het roer. Of toch niet?” Het resultaat van deze discussies heeft TcV samengevat in de volgende aanbevelingen in de vorm van bouwstenen voor de provinciale politiek: 
  1. Noodzaak van een heldere inhoudelijke visie
  2. Bodem en water zijn leidend
  3. Bouw voort op aanwezige structuren
  4. Pak het integraal en samen aan
  5. Steun het ‘Boerenperspectief-initiatief’ om geen enkele boer alleen te laten staan
  6. Boer zelf aan het roer
  7. Aandacht voor de mens achter de boer
Klik hieronder op de link om het bouwstenen document te openen.
 

 
Eiwittransitie op de kaart bij politiek

Wist je dat het volgend jaar 50 jaar geleden is, dat Jan Juffermans de aandacht trok met zijn iconische 'Minder vlees'-affiches? Deze posters waren een reactie op een eerdere vleespromotiecampagne. Hoewel er inmiddels bijna 50 jaar zijn verstreken, is er nog niet voldoende veranderd in de manier waarop we omgaan met de consumptie van dierlijke producten. Daarom werkt TcV samen met ProVeg aan een juridische grondslag om de reclames voor dierlijke producten te verminderen. Uit onderzoek blijkt dat supermarkten maar liefst 80% van hun reclames richten op producten die buiten de Schijf van Vijf vallen. TcV zou dit graag omgedraaid zien en pleit voor concrete maatregelen om reclame voor dierlijke producten buiten de Schijf van Vijf te verminderen. Een stop op stapelkorting en het stunten met dierlijke producten onder de kostprijs zijn hier voorbeelden van.
 
Lees hier het volledige artikel met de aanbevelingen. 
Permanente bijscholing transitiekunde
 
Op 7 maart j.l liet het kernteam TcV en enkele externe gasten zich door Lucas Simons van NewForesight, André Nijhof en Richard Janssen van Nyenrode Business University bijspijkeren met de laatste inzichten over markttransformatie.
 
Voor ons is het essentieel om de laatste inzichten uit de systeem- en transitiewereld te kennen. Transitiekunde is immers de filosofie van waaruit wij werken. 

Lees hier welke waardevolle lessen wij hieruit trokken. 
 

 
 
Na een sabbatical is Tom Kools sinds maart 2023 terug bij TcV als programmamanager financiële systeemprikkels. Tom heeft zich afgelopen jaren ontwikkeld als vernieuwer in het denken over hoe ecologie en economie met elkaar te verbinden. Hij begon zijn carrière als adviseur natuurlijk kapitaal bij de Natuurverdubbelaars waar hij samen met provincies en agrariërs op zoek ging naar verdienmodellen en strategieën voor natuurinclusieve landbouw. Daarna werkte hij als projectleider regeneratieve landbouw en strategisch adviseur voor de directie bij Verstegen Spices and Sauces. Hier was Tom verantwoordelijk voor het verenigen van de commerciële en duurzaamheidsvisie tot één impactvisie. Tom werkt naast TcV als zelfstandig adviseur en programmamanager voor overheden, NGO’s en bedrijven. Hij studeerde politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en (milieu-) economie aan de Universiteit Utrecht.
 
Binnen het programma financiële systeemprikkels staat het herzien van het financieel en fiscaal beleid van de (rijks- en Europese) overheid centraal om zo de transitie naar een duurzaam voedselsysteem te versnellen. Aan welke knoppen moeten we draaien om te gaan werken met eerlijke en echte prijzen zodat de vervuiler betaalt en het duurzame wordt beloond? Binnenkort zal een verkenning uitkomen waarin de resultaten staan van een brede gespreksronde met experts om dit dossier verder te krijgen.
 
Wij zijn enorm blij met Tom's komst en heten hem bij deze welkom bij TcV! 

Kennismaken? 
Stuur een mail naar tom@transitiecoalitievoedsel.nl

 
Europese wetgeving versnelling duurzame voedselsystemen
 
Eind maart was kwartiermaker Natascha Kooiman namens TcV in Brussel voor een bijeenkomst die in het teken stond van de Sustainable Food System Law (SFS). Deze wet is een initiatief van The Farm to Fork Strategy, waar ook TcV input voor heeft gegeven. Het doel van de wet is om duurzame voedselsystemen te versnellen. Het betreft zaken als minimale duurzaamheidseisen aan producten of producenten. Een ambitieuze SFS Law zou individuele EU-landen kunnen helpen om de noodzakelijke transitie te versnellen. Tijdens de bijeenkomst waren 100 mensen van tientallen organisaties aanwezig die actief zijn rond voedselsystemen op EU-niveau. TcV verkent op dit moment of en op welke manier wij een bijdrage kunnen leveren aan een ambitieuze SFS Law en de positie van Nederland ten opzichte van deze wet. Dit past in een bredere verkenning van TcV rond haar rol in Europa.
 
Voor meer informatie over de activiteiten van TcV in het kader van de SFS Law neem contact op met Natascha Kooiman
Sneak peak Plant The Future Diner 2023
 
 
De voorbereidingen van het Plant The Future Diner 2023 (PTFD) zijn weer in volle gang! Wederom zal het diner in oktober tijdens the Dutch Food Week plaatsvinden. Het doel is om stakeholders zoals financiële instellingen, productontwikkelaars, supermarkten, boeren, wetenschappers, NGO's en politici samen te brengen om de transitie naar een meer plantaardig landbouw- en voedselsysteem te versnellen. Na het succes van de eerste twee edities denken we met diverse partners en betrokken na over de insteek van het diner van dit jaar. Ook dit jaar willen we zoveel mogelijk impact maken. Daarnaast starten we deze maand ook de gesprekken met potentiële sponsoren op. 
 
Interesse om sponsor te worden van het Plant The Future Diner 2023? Laat het ons weten. Mail naar rianne@transitiecoalitievoedsel.nl.
 
Meer weten over het Plant The Future Diner, bekijk dan de website.
 

 
 
Suzan D’Rose loopt sinds maart 2023 stage bij TcV en is aangesloten bij team Eiwittransitie. Ze heeft haar bacheloropleiding Voeding & Gezondheid afgerond en volgt nu ook de masteropleiding Nutrition & Health aan Wageningen University. Binnen deze masteropleiding heeft ze zich gespecialiseerd in twee vakgebieden: ‘Nutritional Physiology and Health Status’ en ‘Systems Approach for Sustainable and Healthy Diets’. Met name de laatste specialisatie sluit goed aan bij haar interesse in duurzame voedingspatronen. Ze heeft twee scripties geschreven die hier ook aan relateren: één over de associatie tussen plantaardige voeding en hart- en vaatziekten en één over de milieu-impact en eiwitkwaliteit van het Nederlandse dieet. De stage bij TcV is het laatste onderdeel van haar studie en zal duren tot eind juli. Tijdens haar stage zal ze het team Eiwittransitie ondersteunen om een meer plantaardig eetpatroon hoger op de politieke agenda te krijgen. 
 
Wij zijn enorm blij met Suzan's komst en heten haar bij deze welkom bij TcV! 

Kennismaken? 
Stuur een mail naar suzan@transitiecoalitievoedsel.nl

 
Transitiecoalitie Voedsel (TcV) is een coalitie van Nederlandse koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid. Door krachten te bundelen werken we aan een toekomstigbestendig landbouw- en voedselsysteem. TcV wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van Stichting DOEN. 
LinkedIn
Twitter