Beste First name / transitieversneller ,
Het is bijna zomer en Nederland staat in bloei. Ook bij de Transitiecoalitie Voedsel is de afgelopen periode veel gezaaid om de landbouw- en voedseltransitie aan te jagen en te versnellen. In deze nieuwsupdate hebben we de oogst van de afgelopen weken voor je op een rijtje gezet. Te beginnen met ons speerpuntthema Belonen & Beprijzen (voorheen True Cost / True Price). Dit thema heeft een herpositionering ondergaan. Dat resulteerde o.a. in een nieuw rapport over financiële prikkels in het landbouw- en voedselsysteem. Bekijk het nieuwsbericht hieronder om het rapport te lezen.
Mocht je onze TcV leden- en inspiratiedag op dinsdag 4 juli nog niet in je agenda hebben staan, dan is dit een goed moment daarvoor. Het thema van de dag is de eiwittransitie: van agenderen naar nuanceren. We besteden extra aandacht aan de relatie tussen eiwit en gezondheid. Uiteraard met inspirerende sprekers en boeiende discussies. Behalve een prikkelend inhoudelijk programma op dit thema, gaan we ook in gesprek met ‘woordvoerders van de toekomst’ (over de toekomst van de landbouw) en presenteren we het nieuwe rapport Belonen en Beprijzen van Boer tot Bord. Veel leesplezier!
Hartelijke groeten, kernteam Transitiecoalitie Voedsel
TcV lanceert rapport over financiële prikkels in landbouw- en voedseltransitie Beloon in het landbouw- en voedselsysteem de levering van ecosysteemdiensten zoals landschapsbeheer en herstel van biodiversiteit en beprijs activiteiten die de planeet belasten. Financiële en fiscale prikkels kunnen daarmee een enorme rugwind geven aan de landbouw- en voedseltransitie.
Het rapport geeft een denklijn voor hoe we economische instrumenten en prikkels kunnen inzetten in de landbouw- en voedseltransitie.
Van slimme heffingen met terugsluis, prijsprikkels tot subsidies – de overheid heeft in theorie een volle gereedschapskist om te sturen. Toch gebeurt dit op de ministeries van LNV en Financiën nog maar weinig. Op eigen initiatief is de Transitiecoalitie Voedsel daarom in gesprek gegaan met personen uit de sector, economen, wetenschappers en ondernemers om ideeën op te halen over wat er nodig is en hoe we dat verder krijgen.
Vacature Communicatie- en Projectmanager Landbouwtransitie
Team duurzame landbouw zoekt een nieuwe collega. Ben jij een ervaren communicatie- en projectmanager die thuis is in de wereld van landbouw en het bijbehorende bedrijfsleven? En ben jij iemand die vertrouwd is met zowel de agrarische media als sociale media en over een uitstekende pen beschikt? Neem dan contact met ons op. We gaan graag met je in gesprek om tot een mooie samenwerking te komen. Je zorgt voor (media) communicatie en dialoog en je ontwikkelt en leidt projecten die bijdragen aan de transitie. Je betrekt daar relevante partijen bij en je werft, in samenwerking met onze fondsenmanager, financiers. Je werkt nauw samen met de TcV landbouwmanager, de public affairs manager en de collega’s van communicatie. Je hebt regelmatig en actief contact met allerlei partijen in ons netwerk.
TcV neemt deel aan het FOSTER project FOSTER is een Europees project dat zich richt op de rol van kennis in de transitie naar een duurzaam voedselsysteem. Het project loopt van 2022 tot 2026. Verschillende NGO’s, universiteiten en onderzoeksinstellingen verspreid over heel Europa zijn onderdeel van dit project met als doel om een basis te leggen voor een vernieuwend kennis- en innovatiesysteem (KIS) voor landbouw en voedsel in de Europese Unie. Deelname aan het FOSTER project betekent toegang tot een groot Europees netwerk van organisaties die allemaal werken aan een voedselsysteemtransitie. Er is veel te leren hoe organisaties in andere delen van Europa werken aan transities in het voedselsysteem. In Nederland onderzoekt de WUR samen met de Transitiecoalitie Voedsel vraagstukken rondom kennisdeling tussen en met boeren.
Healthy Food Coalition gaat van start
Ons land telt volgens het RIVM jaarlijks 13.000 voedselgerelateerde doden. De voedselindustrie draagt een grote verantwoordelijkheid voor de gezondheid van hun klanten maar bieden massaal producten aan waarin teveel suiker, vet of zout zit of producten die anderszins zeer ongezond zijn. Het besef hiervan is op dit moment nog niet groot. Een aantal leden van de Transitiecoalitie Voedsel wil een radicale verandering. Zij hebben daarom het initiatief genomen om in de sector tot een andere norm te komen. Een norm die gezondheid op één zet en niet geld zoals nu het geval is. Ze hebben daarom met steun van TcV de Healthy Food Coalition opgericht. De nieuwe coalitie werkt haar plannen deze zomer uit en zal dit najaar naar buiten treden.
TcV geeft Woordvoerders van de Toekomst stem Het zijn roerige tijden voor Nederland en haar landbouwsector, maar de cruciale stemmen van de toekomst komen te weinig aan het woord aan de onderhandelingstafels en in het debat. Daarom geeft de Transitiecoalitie Voedsel podium aan deze ‘Woordvoerders van de Toekomst ’. Zij zijn de visionairs die vooruitkijken, lange termijn visie hebben en kunnen inspireren bij het maken van toekomstbestendige keuzes. In de gelijknamige verhalenserie nemen zij ons mee om steeds een stukje van het voedselsysteem van de toekomst te bekijken. Samen laten ze zien hoe dat eruit kan zien én hoe we er komen. Onder andere Marjan Minnesma, Peter Oosterhof en Anne van Leeuwen kwamen al aan het woord.
Maar het blijft niet bij losse stemmen. Want wat is de groene draad tussen de verhalen van al deze Woordvoerders? Houdt daarvoor de kanalen van TcV de komende tijd in de gaten en kom naar de ledendag begin juli!
Woordvoerders van de Toekomst is een initiatief van TcV dat in samenwerking met MaatschapWij en Jeen Akkerman wordt uitgevoerd. Het project komt tot stand met steun van Duurzaam Door.
Gebiedsinitiatieven bundelen krachten
Voortbouwend op de aanbevelingen uit ons rapport Regie op Ruimte (2021) heeft TcV onlangs leidende personen samengebracht uit 5 gebieden waar hard gewerkt wordt aan gebiedsprocessen. Doel hiervan is leren van elkaars ervaringen en gezamenlijk de betrokken overheden aanspreken op de rol die van hen wordt verwacht. Ieder van de gebieden hanteert een eigen aanpak met specifieke kenmerken. Het betreft vertegenwoordigers uit Brabant, de Achterhoek, Alblasserwaard, Noord Nederland en Eemland.
Deze vijf gebieden hebben allen unieke en eigen oplossingen ontwikkeld. De gezamenlijke kennis is een rijke bron van inspiratie voor elkaar, voor anderen en voor overheden. In een vervolgoverleg worden verdere afspraken gemaakt over hoe partijen met elkaar verder willen.
De coördinatie is in handen van Jan Willem Straatsma en Arja Kapitein. Via een mail aan arja@transitiecoalitievoedsel.nl is meer informatie verkrijgbaar.
Groenboerenplan krijgt steeds meer gestalte
Medio vorig jaar hebben een aantal ambitieuze boerenorganisaties een tienpuntenplan opgesteld om tot een toekomstbestendige landbouw te komen. Sindsdien hebben deze organisaties diverse initiatieven genomen om hun voorstellen aan de man te brengen en verder uit te werken. Zie een update van hun activiteiten https://www.groenboerenplan.nl/actueel.
De Transitiecoalitie Voedsel ondersteunt dit initiatief van harte en is actief betrokken bij de diverse activiteiten in het kader van het Groenboerenplan. Het plan bouwt voort op eerdere vormen van krachtenbundeling onder de namen Boerenwijsheid en Boerenraad waar TcV gangmaker van was. Het illustreert dat boerenorganisaties die staan voor een integrale verduurzaming van de landbouw elkaar steeds beter vinden. Zij krijgen daardoor een krachtiger stem en meer invloed in het stevige debat over de toekomst van de landbouw. En dat vinden wij een goede zaak.
Vijf nieuwe leden in denkgroep Regie en Ruimte
De onafhankelijke denkgroep Regie en Ruimte (vh Regie op Ruimte) is een belangrijk adviesorgaan voor de rol en standpunten van de Transitiecoalitie Voedsel. De groep is ontstaan in 2021. Ze heeft sindsdien enkele rapporten uitgebracht om zowel de overheid als de landbouw- en voedselsector vanuit een integrale benadering te inspireren en te adviseren bij de grote vraagstukken van dit moment. Onlangs is de denkgroep uitgebreid met vijf nieuwe leden: Imke de Boer (hoogleraar dieren en duurzame voedselsystemen WUR en zelfstandig adviseur), Frederike Praasterink (lector future food studies HAS Den Bosch), Jannemarie de Jonge (landschapsarchitect en rijksadviseur fysieke leefomgeving), Ilse Geijzendorffer (directeur bestuurder Louis Bolk) en Ingrid Jansen (directeur bestuurder Stimuland). De overige leden van de denkgroep zijn Krijn Poppe (landbouweconoom), Frans Keurentjes (boer en bestuurder), Alex Datema (melkveehouder en directeur agrarische zaken Rabobank) en Jos Verstraten (melkveehouder). Cees Veerman en Jan Willem Erisman zijn recent uit de denkgroep terug getreden. Alle leden nemen op persoonlijke titel aan het overleg deel.
Op dinsdag 4 juli vindt de Transitiecoalitie Voedsel leden- en inspiratie dag plaats op een wel heel bijzondere locatie: bij ons nieuwe lid The Farm Kitchen in Hoofddorp. Zet de datum alvast in je agenda. Het thema van de dag is de eiwittransitie: van agenderen naar nuanceren. Uiteraard met inspirerende spreker en een boeiende discussie. Behalve een prikkelend inhoudelijk programma over dit thema, gaan we in gesprek met ‘woordvoerders van de toekomst’ over de toekomst van de landbouw en presenteren we het door TcV recent gepubliceerde rapport rond belonen en beprijzen.
Manifest Dierwaardige Veehouderij
De Dierencoalitie, lid van de kerngroep Eiwittransitie van de Transitiecoalitie Voedsel, heeft het Manifest Dierwaardige Veehouderij gepresenteerd. Met dit manifest wordt het kabinet opgeroepen om de meest recente wetenschappelijke inzichten van dierwaardigheid wettelijk vast te leggen. Want een duurzame en toekomstbestendige landbouw is alleen mogelijk mét goed dierenwelzijn, waarbij dieren de ruimte krijgen om natuurlijk gedrag te vertonen.
Net als vele wetenschappers, experts en organisaties heeft Transitiecoalitie Voedsel het manifest ondertekend.
EU-regeling voor (plantaardige) schoolmelk
Er is een herziening in de maak van de EU-regeling voor schoolfruit, -groenten en -melk, die de levering van fruit, groenten, melk en bepaalde zuivelproducten aan kinderen ondersteunt. De Transitiecoalitie Voedsel ondertekende deze gezamenlijke standpuntbrief die het Europese Parlement oproept tot het opnemen van plantaardige dranken in de regeling. Op die manier steunt de regeling de eiwittransitie en komt tegemoet aan de behoeften van schoolkinderen die om medische, ethische, smaak- of milieuredenen geen koemelk kunnen of willen drinken. Het opnemen van verrijkte plantaardige melkalternatieven is essentieel in termen van inclusie, beschikbaarheid, duurzaamheid en betaalbaarheid.
Brede coalitie van bestuurders en wetenschappers roept op tot afschaffing btw op groente en fruit
Op 4 april verscheen een brief van de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman, namens een coalitie van medestanders waaronder de Transitiecoalitie Voedsel. Dit was in reactie op het adviesrapport aan de overheid dat concludeerde dat het niet zo makkelijk is om een btw-verlaging ook echt handhaafbaar op de juiste producten door te zetten. Met de ondertekening steunt TcV de oproep die ervoor pleit dat schrappen of uitstellen van de btw-verlaging onverstandig is. Daarnaast wordt gevraagd om voorbeeld te nemen aan landen zoals Spanje, Slowakije en het Verenigd Koninkrijk die de invoering van een btw-verlaging op groente en fruit succesvol hebben doorgevoerd. Om de oproep kracht bij te zetten publiceerden TcV kwartiermakers Natascha Kooiman en Jan Paul van Soest een opinieartikel, waarin zij aangeven dat de 0% BTW regeling gezien moet worden als onderdeel van een breed pakket aan maatregelen. Binnenkort gaan ze hierover in gesprek met een selecte groep stakeholders, waaronder de onderzoekers van SEO.
Bean Deal: brief aan (in)formateurs provincies
Onlangs er vanuit de Bean Deal, met input van de Transitiecoalitie Voedsel, een brief gestuurd aan de (in)formateurs van de provincies met als doel de Bean Deal onder de aandacht te brengen tijdens het vormen van de nieuwe coalities. Het doel van de Bean Deal is opschaling van de Nederlandse teelt en verwerking van eiwitrijke gewassen, primair bestemd voor humane consumptie, met een focus op stikstofbindende vlinderbloemigen. In de brief is te lezen dat de gemaakte afspraken uit de Bean Deal waardevolle instrumenten biedt om de beoogde landbouw- en voedseltransitie te realiseren. Denk aan nieuwe verdienmodellen voor boeren, een stimulans voor zowel een gezonde bodem en biodiversiteit als voor een gezond en duurzaam eetpatroon. Bovendien dragen de afspraken bij aan toekomstbestendige nieuwe businessmodellen en bedrijven die inzetten op meer plantaardige eetpatronen.
De Bean Deal is onderdeel van de Nationale Eiwitstrategie en ondertekend door 56 organisaties, waaronder Transitiecoalitie Voedsel.
Sinds 1 mei is ons nieuwe teamlid Jeroen Peters bij ons aan de slag als eventmanager voor het Plant the Future (PTF) diner 2023. Daarmee is hij onderdeel van het eiwitteam en neemt hij de praktische organisatie van de derde editie van het PTF-diner op zich.
Jeroen ontwikkelde zich de afgelopen jaren vanuit een commerciële functie in de technische sector door tot food-ondernemer in de korte keten, business developer en projectleider in de agrarische sector. Als food-ondernemer heeft hij PUURland (een duurzame farm-to-fork boodschappenservice voor dichtstedelijk gebied) en De Buitenkok (cateringconcept met een sterke focus op beleving en storytelling) ontwikkeld. Vanuit De Streekfabriek heeft hij als AgriFood business developer diverse succesvolle transitieprojecten afgerond m.b.t vraagstukken over de directe afzet en met focus op strategie, marketing, beleid, (transitie)management en bedrijfs- en productontwikkeling.
Naast zijn werk voor de Transitiecoalitie Voedsel is Jeroen momenteel nog actief in de directie van PUURland. Voorts is hij projectmanager voor Soil Valley. Een innovatie-ecosysteem & Living Lab gericht op bodem en water gerelateerde vraagstukken met bodemgezondheid en klimaat als speerpunten.
Wij zijn enorm blij met de komst van Jeroen en heten hem bij deze welkom bij TcV!
Luister tip! Podcast DuurzaamDoor met kwartiermakers Natascha en Willem
De landbouw- en voedseltransitie is nog maar net begonnen. We gaan nog heftige tijden meemaken omdat de spanning tussen wat we gewend zijn en wat er komen gaat voor veel partijen groot is. In de podcast van DuurzaamDoor vertellen kwartiermakers Natascha Kooiman en Willem Lageweg over hoe ze met de Transitiecoalitie Voedsel werken aan concrete oplossingen om van het oude naar het nieuwe te komen. Met begrip voor de boeren en met een groot verlangen naar een nieuw normaal, met veel gezondere eetpatronen en zonder negatieve bijeffecten.
Er is baby nieuws! We hebben leuk nieuws: onze TcV kwartiermaker Natascha Kooiman is in blijde verwachting van een kleine transitieversneller. De zomerbaby komt al snel en dat betekent dat Natascha vanaf juli t/m oktober (m.u.v. het Plant The Future Diner 2023) met verlof is. Met haar team en de andere kwartiermakers zorgt Natascha ervoor dat alles rondom de thema's voedselomgeving en eiwittransitie soepel doorlopen. Daarom komt er in de tussentijd ook geen vervanger. Voor vragen over of informatie over beleidsbeïnvloeding, het Plant The Future Diner, de Groeifondsaanvraag, of andere zaken, neem t/m juli contact op met Natascha en daarna met Rianne van Zandbrink.
In gesprek met de gezondheidssector over de eiwittransitie
Ondanks dat de eiwittransitie gezondheid als voorwaarde zou moeten hebben en deze transitie flinke kansen biedt voor gezonde eetpatronen, is de gezondheidssector nog maar weinig aanwezig in het maatschappelijke, professionele en politieke debat over de transitie naar meer plantaardig. Welke barrières zijn er en hoe kunnen we potentiële kansen benutten? De komende periode gaat de Transitiecoalitie Voedsel in gesprek met diverse gezondheidsorganisaties over de eiwittransitie. Zo ook tijdens de TcV leden- en inspiratiedag op 4 juli en tijdens het Plant The Future Diner in oktober dit jaar. Hoe kan de transitie naar meer plantaardig een middel zijn om niet alleen duurzame maar ook gezonde eetpatronen te bevorderen?
Wil jij meepraten over de link tussen gezondheid en eiwittransitie? Of heb jij ideeën die je wilt delen? Neem contact op met kwartiermaker Natascha Kooiman.
Vacature stage Eiwittransitie & Voedselomgeving
De Transitiecoalitie Voedsel is op zoek naar een stagiair die het Team Eiwittransitie & Voedselomgeving komt versterken. We zoeken een enthousiast en initiatiefrijk persoon met affiniteit voor de wereld van voeding, landbouw, gezondheid, en natuur die energie krijgt van het streven naar een gezonder en duurzamer voedselsysteem.
Transitiecoalitie Voedsel (TcV) is een coalitie van Nederlandse koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid. Door krachten te bundelen werken we aan een toekomstigbestendig landbouw- en voedselsysteem. TcV wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van Stichting DOEN.
