Nieuwsbrief november 2023
Beste First name / transitieversneller ,
In deze politiek onzekere tijden is het meer dan ooit zaak om de voorlopers in de voedseltransitie volop te ondersteunen. Dat schrijft Willem Lageweg in reactie op de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen. Verder in deze nieuwsbrief berichten over de eiwittransitie, onze nieuwe medewerker, bodem en water, de oproep aan de overheid om meer grond te kopen en de actieagenda boer, bodem gezondheid 2.0. En ook: gezonder lunchen met Rob Baan en plantaardig dineren voor de toekomst. Veel leesplezier!
Hartelijke groeten, kernteam Transitiecoalitie Voedsel
Politieke tegenwind vraagt van ons extra steun voor voorlopers
Brief over ‘Bodem en water sturend’ Bij diverse overheden is het begrip ‘bodem en water sturend’ een belangrijk beleidsthema. Dit houdt in dat bij de ordening van de ruimte in ons land de kenmerken van het bodem- en watersysteem leidend zijn. Consequent doorvoeren van deze beleidskeuze is een gamechanger voor het landbouw- en voedselsysteem. Publieke en maatschappelijke waarden staan dan voorop, in plaats van de huidige dominantie van grote marktpartijen. Met de uitwerking van het beleidsprincipe is een begin gemaakt met het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Om het komende kabinet aan te moedigen deze beleidslijn door te zetten, heeft TcV haar opvattingen hierover in een recente brief uiteengezet.
“Overheid koop grond!”
De Transitiecoalitie Voedsel ondersteunt de oproep aan de politiek om als overheid actiever grond op te kopen om die te bestemmen voor duurzame landbouw en meer natuur. De oproep wordt gedaan door Vogelbescherming en diverse andere maatschappelijke organisaties. Door een voorkeursrecht in te voeren kan de overheid vrijkomende gronden bij bedrijfsbeëindiging bestemmen voor duurzame landbouw en natuurherstel. Dit versnelt de uitvoering van het Nationaal Programma Landelijk Gebied en biedt boeren die willen extensiveren de mogelijkheid om gronden aan te kopen tegen condities die voor hen economisch verantwoord zijn .
Healthy Food Coalition van start Op 28 november is de Healthy Food Coalition van start gegaan. Deze nieuwe spinoff van de Transitiecoalitie Voedsel is een ondernemersinitiatief op het terrein van gezond en duurzaam voedsel. De coalitie is opgericht omdat de betrokken ondernemers zich zorgen maken over het ongezonde eetpatroon in ons land. Uit onderzoek blijkt dat in Nederland jaarlijks 13.000 mensen overlijden door ongezond eten. Het aantal mensen met kanker, obesitas, diabetes 2 en tal van andere gezondheidsklachten neemt onrustbarend toe. In veel van deze gevallen is een ongezond eetpatroon hiervan een belangrijke oorzaak.
De derde editie van het Plant The Future Diner, op 12 oktober 2023 in Nieuwspoort, was wederom een groot succes. Op initiatief van de Transitiecoalitie Voedsel spraken meer dan 230 stakeholders uit de voedselindustrie, banken, retail, landbouw, wetenschap, NGO’S en politiek met elkaar over hoe we Plantaardig het Gezonde Normaal kunnen maken. Nieuw tijdens dit Plant The Future Diner was een inhoudelijk middagprogramma met diverse sprekers. Het diner zelf, met een plantaardig driegangenmenu van chef Jonathan Karpathios van The Farm Kitchen, werd kort onderbroken voor het aanbieden van het WEcR-rapport Maatschappelijke Impact Eiwittransitie. Natascha Kooiman overhandigde het aan demissionair minister Piet Adema van LNV.
Actieagenda Boer, Bodem, Gezondheid 2.0
Samen met Louis Bolk Instituut presenteerde Transitiecoalitie Voedsel onlangs de Actieagenda Boer, Bodem, Gezondheid 2.0. Tijdens de presentatie vond een discussie plaats over hoe de bodems gezonder kunnen worden gemaakt, wat het effect kan zijn op volksgezondheid en zorgkosten, welk onderzoek gewenst is en hoe oplossingen via de markt tot stand kunnen komen.
Op dinsdag 12 december is er een webinar over de actieagenda. Iris Flamand en Peter Keijzer van Louis Bolk Instituut presenteren onderzoeksresultaten en ideeën, akkerbouwer en projectmedewerker Mirjam Bus gaat ze in op de kansen voor agrariërs en Zsuzsan Proos van TcV vertelt in welke transitiefase het werken aan een gezonde bodem zich bevindt.
Podcast luistertip: Voor wie zich verder in het vraagstuk wil verdiepen zijn er twee podcasts om te beluisteren, onder de titel “Wat weten we over de relatie tussen gezonde landbouwbodems, gezond gewas en humane gezondheid?”
In gesprek met twee akkerbouwers, zowel biologische als gangbare teelt ‘De omslag naar bio als toekomstvisie en 100% bio als de standaard’
In gesprek met een gangbare, regeneratieve melkveehouder en een microbioom-expert
'Het microbioom door de microscoop bekeken zegt alles’
Bouwen aan nieuwe Nederlandse lunchcultuur
Op initiatief van directeur Rob Baan kwamen begin november 50 genodigden bijeen bij Koppert Cress. Ze genoten van een ‘groenterijke lunch’, voorafgegaan door diverse pleidooien over het positieve effect van gezonde lunches, zoals minder zorgkosten. Baan strijdt al jaren met de Belastingdienst over de werkkostenregeling voor de medewerkerslunch. De Hoge Raad moet uitspraak doen of de gezonde lunch belastingvrij mag worden aangeboden. De bijeenkomst was de start van een bredere beweging op initiatief van Rabobank, BeBright Consultancy en GroentenFruit Huis. Koppert Cress, Hutten Catering, Veneca en de Transitie Coalitie Voedsel zijn daar al bij aangesloten.
Actieagenda met Value Case eiwittransitie
Samen met andere partijen heeft Transitiecoalitie Voedsel de Value Case voor de eiwittransitie opgesteld. Bouwwstenen zijn de rapporten 'Maatschappelijke waarde van de eiwittransitie' van Wageningen Economic Research en de 'Eiwittransitie kaart NL' in samenwerking met Foodvalley NL, ministerie van LNV en het interprovinciaal overleg eiwittransitie. De value case is onderdeel van de actieagenda die laat zien wie welke stappen moet zetten om de transitie naar ‘Plantaardig het Nieuwe Normaal’ te versnellen. Deze aanpak ligt in lijn met de transitietheorie van NewForesight, die de Transitiecoalitie Voedsel toepast.
TcV heet welkom:
In oktober is Femke Prins als nieuw teamlid bij Transitiecoalitie Voedsel gestart. Zij werkt de komende periode als projectmanager aan een campagne op het thema Landbouw. Femke heeft, na jaren ervaring als zelfstandig communicatieadviseur voor duurzame organisaties, het roer omgegooid. Ze ontwikkelt zich nu als food-ondernemer in de korte keten en exploiteert een boerenwinkel in Haarlem. Om betrokken te blijven bij en bij te dragen aan de grote bewegingen op landbouwgebied, is ze verheugd haar tijd ook deels aan projecten van TcV te kunnen besteden.
Terugblik op webinar Value case eiwittransitie Op verkiezingsdag 22 november vond een webinar plaats over de Value case eiwittransitie. Vooral een betere verhouding plantaardig/dierlijk eiwit levert veel voordeel op, zo bleek. En de economische waarde in de vorm van groeiende omzetten in plantaardig is indrukwekkend.
Terugblik op webinar landbouw in verkiezingstijd
16 November vond de eerste TcV Connected plaats sinds langere tijd. Uiteraard met een blik op de groene programma-onderdelen. Als Transitiecoalitie Voedsel blijft onze belangrijkste oproep aan een volgend kabinet om échte visie, strategie en samenhang te ontwikkelen in het landbouw, voedsel én ruimtedossier.
Transitiecoalitie Voedsel (TcV) is een coalitie van Nederlandse koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid. Door krachten te bundelen werken we aan een toekomstigbestendig landbouw- en voedselsysteem. TcV wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van Stichting DOEN.
