Nieuwsbrief november 2025
 
Hoe verder na de Tweede Kamerverkiezingen?
Image item
Als de zetels geteld zijn...
De verkiezingsuitslag heeft (weer) bevestigd dat Nederland een overwegend rechts land is. Daar concentreert zich de macht en die van links krimpt verder. Dat is het maatschappelijke en politieke landschap waarin de ideeën en idealen over de landbouw- en voedseltransitie vorm zullen moeten krijgen. Het goede nieuws van de verkiezingen is: er is veel meer ruimte en kansen voor een perspectief biedend landbouw- en voedselbeleid, na het kabinet van onmacht en onkunde dat uit de verkiezingen van eind '23 voortvloeide.

Een nieuw kabinet zal waarschijnlijk wel moeten gaan bestaan uit een combinatie van de winnaars D66 en CDA, de verrassend genoeg slechts licht verliezende VVD, en dan de verliezende en gehavende PvdA/GL, en/of wellicht toch ook met JA21?

Voor landbouw en voedsel ontstaat dan een mix van "liberaal ingevulde systeemverandering, ecologische grenzen” (D66), “ondernemerschap, innovatie” (VVD), “rentmeesterschap en regio” (CDA), en “rechtvaardige en duurzame transitie” (PvdA/GL). Daar moeten samenwerkingsverbanden en compromissen uit te bakken om een aantal maatschappelijke problemen aan te pakken die in de afgelopen tijd zijn blijven liggen. Iedereen snakt naar ruimte voor ontwikkeling na de stagnatie en achteruitgang van de afgelopen tijd.
 
Als Transitiecoalitie kijken wij uit naar een goed gesprek met de Kamerleden tijdens ons Nationaal Voedseldebat op 18 november aanstaande. Hier zullen wij ambitieus en constructief het gesprek aangaan met de kersverse politici.
 
Jan Paul van Soest
Directeur Transitiecoalitie Voedsel
 

 
Deloitte: schade door landbouw miljarden groter dan opbrengsten - NRC
Image item
 
Kosten-batenanalyse Milieuschade door landbouw leidt tot hoge maatschappelijke kosten, laat 
 
Deloitte zien. „Deze cijfers geven wel aan dat de problematiek nijpend is.”
 
De milieuschade door de landbouw in Nederland is jaarlijks veel groter dan de economische opbrengst van de sector. De toegevoegde waarde van de landbouw is 13,3 miljard euro, terwijl de kosten door uitstoot en verlies van biodiversiteit 18,6 miljard bedragen. Daardoor resteert een jaarlijkse schadepost van 5,3 miljard euro.
 
 

 
Wat betekent de verkiezingsuitslag voor de voedseltransitie? 
 
De uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen 2025 is bekend. Nu is het tijd voor de volgende fase : het formeren van een coalitie. Hier krijgen de betrokken partijen de gelegenheid om te kiezen voor een duurzame, gezonde wereld.  Er wordt gefluisterd over een mogelijke coalitie. TCV zette voor de belangrijke partijen in deze fase e fase de aandacht voor drie hoofdthema’s op een rij:  
 
• Een meer plantaardig dieet  
• Verduurzaming van de landbouw  
• Een eerlijkere prijs voor boeren  
 
Dit overzicht laat zien welke onderwerpen door politieke partijen worden benoemd, niet benoemd of negatief benoemd. Over de kwaliteit van deze passages doen wij geen uitspraak, enkel over het al dan niet benoemen van de materie.
Resultaten CoP 
Gebiedsgericht 
samenwerken

Jan Willem Straatsma, adviseur gebiedsgericht samenwerken, roept op tot structureel investeren in de mensen die al vooroplopen in de praktijk. Dat is een van zijn conclusies uit de Community of Practice (CoP) Gebiedsgericht Samenwerking.  
 
Hij deelt op onze website de belangrijkste inzichten, ideeën en ervaringen uit dit project. Op 20 november organiseert TcV, samen met Jan Willem en de deelnemers van de CoP, een interne kennisdelingssessie bij LVVN om die inzichten te delen.  
 

 

 
Het Nationaal Voedseldebat 2025 en Plan The Future Diner
 
Image item
 
Op 18 november gaan de Kamerleden in debat over fundamentele keuzes in het landbouw- en voedselbeleid. Perfecte timing ten opzichte van de verkenning van een kabinetsformatie. De Transitiecoalitie Voedsel organiseert een strategische dialoog met politici van alle partijen over landbouw en voedsel. Gezamenlijk formuleren we onder leiding van Thijs Berman richtinggevende bouwstenen voor een toekomstbestendig voedselsysteem – en brengen deze vervolgens in bij de formatietafels.
 
Op voorhand vindt een toekomstbestendig, duurzaam en gezond netwerkdiner plaats, waarin we letterlijk en figuurlijk kauwen op de kansen die in de gesprekken aan tafel tevoorschijn komen.   Ook dit jaar schuiven 230 prominenten aan - uit bedrijfsleven, politiek en (lokale) overheid, wetenschap, onderwijs en ngo’s. De belangstelling voor de tafels was groot.  
 
Meer informatie over het Nationaal Voedseldebat en het Plan The Future Diner vind je op https://planthefuture.nl.
 
Blijf op de hoogte 
Volg Transitiecoalitie Voedsel op LinkedIn voor updates en het laatste nieuws rondom de formatie en de toekomst van ons voedselsysteem.
 
Dit diner is mede mogelijk gemaakt door Triodos Foundation en de volgende sponsors:
Image item
 
 

 

 
 

 
 
Eind september is Rosanne Mulder gestart als lobbyist Eiwittransitie en Voedselomgeving. Rosanne is afgestudeerd in Internationale Betrekkingen en heeft bij politiek adviesbureau Publieke Zaken in Den Haag ervaring opgedaan met de (Haagse) lobby en het landbouwdossier. Bij TcV wil Rosanne die ervaring graag inzetten voor het nog steviger op de kaart zetten van de belangrijkste lobbypunten van de Transitiecoalitie; en met het nieuwe kabinet in aantocht, is het een perfect moment om te starten! 
 
 

 
 
 
Transitiecoalitie Voedsel (TcV) is een coalitie van Nederlandse koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid. Door krachten te bundelen werken we aan een toekomstbestendig landbouw- en voedselsysteem. TcV wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van Stichting DOEN. 
Visit our LinkedIn
Polstraat 14i
Deventer, 7411 KB, Netherlands