Hoe zou verstedelijking eruitzien als we onze gezondheid vooropstellen? - Samen met de provincie Zuid-Holland onderzochten we in 2023 deze vraag. Via ontwerpend onderzoek in de wijk Sterrenburg in Dordrecht kwamen we tot een verrassende conclusie: we zouden bijna "omgekeerd" ontwerpen. Niet vanuit kwantiteit, maar vanuit de netwerken en lagen die het meest bijdragen aan positieve gezondheid – en tegelijkertijd de meeste tijd nodig hebben om te groeien: het groenblauwe netwerk en sociale verbindingen.
Starten vanuit deze trage lagen vraagt om een andere aanpak dan we gewend zijn. Mensen lijken hierin op bomen. Beiden hebben tijd nodig om wortels te ontwikkelen en naar elkaar toe te groeien. Begin daarom met kwaliteit en een gezonde leefomgeving in plaats van puur de kwantitatieve woonopgave. Ons onderzoek toont aan dat dit niet alleen tot gezonder wonen leidt, maar zelfs meer ruimte voor woningen kan creëren dan de huidige plannen voorzien.
Gezonder wonen én meer woonruimte binnen één gebied: het kan allebei.
Hoe kan gezondheid de koers bepalen in de ontwikkeling van een nieuwe gemeente? Deze vraag staat centraal voor de gemeente Dijk en Waard, voorheen de losse gemeentes Langedijk en Heerhugowaard, en nu met 90.000 inwoners lustig op weg naar de kaap van 100.000 inwoners. Eind 2022 startten we samen met Berenike van Lohuizen en haar team een expeditie: “Hoe komen we tot een ambitieuze omgevingsvisie voor onze nieuwe gemeente waar we ook echt ruimtelijke keuzes maken en een sterke, nieuwe koers kiezen?”. In deze aflevering praten we met wethouder Nils Langedijk en gemeentelijk gebiedsontwikkelaar Berenike van Lohuizen over hun ervaringen en de rol van gezondheid als drijfveer voor verandering.
Waarom zijn natuurinclusieve steden zo belangrijk voor onze gezondheid? Een grote biodiversiteit in een stad resulteert in een breed scala aan micro-organismen. Deze diversiteit draagt bij aan het ontwikkelen van gezonde microbiomen van ons als inwoners. Microbiomen van mensen zijn gemeenschappen van micro-organismen, zoals bacteriën, die op onze huid en in onze darmen zitten. De samenstelling van deze microbiomen heeft invloed op onze algehele gezondheid.
Een natuurinclusieve stad leidt tot een grotere biodiversiteit wat resulteert in een breder scala aan micro-organismen. Deze diversiteit zit niet alleen in de grond en op het groen, het komt ook op terug in ons lichaam. Een divers microbioom vormt de basis van een goed functionerend immuunsysteem en onze algehele gezondheid. Het vergroot de veerkracht van ons lichaam en verkleind de kans op zowel chronische ziektes zoals astma en allergie als acute infecties zoals griep.
Vandaag gaat het helaas niet goed met ons microbioom. Door de afnemende biodiversiteit waarin we leven, worden onze eigen microbiomen in ons lichaam ook steeds armer. Ze kunnen ons minder beschermen tegen ziektes.
Nederland een stukje mooier maken door jong en oud van een betaalbare woonruimte te voorzien, dat drijft Amanda Schiltmans-Molter. Ze is idee-eigenaar en initiatiefnemer van het innovatieve woonconcept Duo-wonen. In 2019 heeft zij Stichting Statiegeld op Jeugd (SOJ) opgericht om aan deze uitdaging te werken en een concrete oplossing aan te bieden.
Wat is Duo-wonen nu precies? Duo-wonen maakt het mogelijk om senioren langer zelfstandig in hun huur- of koopwoning te laten wonen door de woningen bouwkundig te splitsen; er ontstaan twee zelfstandige woningen. Zo wordt de huidige woningvoorraad beter benut. Beneden woont de senior, voorzien van eigen faciliteiten, geheel gelijkvloers. Boven ontstaat een woonunit van +/- 50 m2, met eigen faciliteiten en opgang, waar een jongvolwassene woont die ook hulptaken verricht voor de senior.
Benieuwd naar nieuwe perspectieven op gezonde verstedelijking? In maart organiseren we met Pakhuis de Zwijger een evenement dat dwarse denkers, doeners en inspirerende initiatieven in de spotlight zet.
